Engellilik Çalıştayı’nın sonuç bildirgesi açıklandı

Nazlıaka, 15 farklı konuda çalışma yapıldığı ve 15 konuda çözüm önerileri geliştirildiğini ifade ederek, “Bizim amacımız çok net. Engelli bireylere, güven içerisinde yaşayacakları onurlu ve eşit yaşam hakkının sağlandığı bir Türkiye inşa etmek” dedi.

CHP tarafından ‘Bağımsız Yaşam Hakkı’ sloganıyla İzmir’de düzenlenen Engellilik Çalıştayı sona erdi. 31 Ocak-2 Şubat tarihleri arasında düzenlenen çalıştayın ardından CHP Aile ve Sosyal Hizmetlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka, düzenlenen toplantıyla CHP Engellilik Çalıştayı Sonuç Bildirgesi’ni duyurudu.

Nazlıaka, çalıştayda engelli bireylerin hayatlarına ilişkin 15 farklı konuda çalışma yapıldığı ve 15 konuda çözüm önerileri geliştirildiğini söyleyerek madde madde çözümleri sıraladı.

”BU KADAR BÜYÜK BİR KİTLEYİ İLGİLENDİREN SORUNLAR YILLARDIR ÇÖZÜM BEKLİYOR”

Engelli bireylerin sayısının azımsanmayacak kadar çok olduğuna dikkat çeken Nazlıaka, şunları söyledi:

“Her ne kadar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı kanalıyla güncel verilere ulaşmasak da sivil toplum kuruluşlarının bize ilettiği verilere göre ülkemizde en az 10 milyon engelli vatandaşımız var. Ailelerini de kattığımızda engellilikten doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenen 40 milyon yurttaşımızdan bahsediyoruz. Bu kadar büyük bir kitleyi ilgilendiren sorunlar yıllardır çözüm bekliyor. Sadece kağıt üzerinde kalan birtakım yasal düzenlemeler yapılıyor ya da yapılmıyor. Verilen haklar geri alınıyor. Bizler CHP olarak engelli yurttaşlarımızın eşit haklara ulaşması için muadele etmekte kararlıyız.”

“HIZLA YOL ALDIĞIMIZ BİR SÜREÇTEN GEÇİYORUZ”

Çalıştayın amacına ilişkin de bilgi veren Nazlıaka, şu ifadeleri kullandı:

“Çalıştayımızda ‘Erişilebilirlik ayrıcalık değil, haktır’ dedik. ‘Engelli birey değil, engellenen birey vardır’ dedik. 31 Ocak’ta CHP’li belediyelerin yöneticileriyle bir grup çalışması yaptık. Burada belediyeler olarak engelli hakları konusunda sunduğumuz hizmetlerde güçlü ve zayıf yönlerimiz, bizi bekleyen tehlike ve fırsatları konuştuk. Dünyadaki en iyi örnek uygumalar tartıştık ve CHP’li belediyelerin en iyi örnek uygulamalarını nasıl daha yaygın hale getirebiliriz üzerine görüş alışverişinde bulunduk. Ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay’ın kolaylaştırıcılığında düzenlenen bir panel düzenledik. 1 Şubat’ta ise İl Başkanımız Şenol Aslanoğlu’nun ardından İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, ben ve CHP Genel Başkanımız Özgür Özel’in açılış konuşmalarını yaptığı çalıştığı gerçekleştirdik. Çalıştayımızda 15 farklı masa kuruldu 15 farklı konu ele alındı. Engellilerle ilgili sorunlar ve çözümleri konuştuk. 228 kişinin masalarda görev almasıyla engellilik alanında gerçekleştirilen en geniş katılımlı çalıştaya imza atmış olduk. Biz bu çalıştaydan kendimize yeni ödevler çıkardık. STK’ları, akademisyenleri, konunun muhataplarının dikkatlice dinledik. 15 ayrı masada tartışmalar yürütüldü. Her masanın sözcüsü bir sunum yaptı. Raportörlerden bir dosya geldi bize. 112 sayfalık kapsamalı bir içerik sunuldu bize. Sorunlar ve çözümlerin yanında bazı tavsiye kararları da alındı. Bunlardan biri de Aziz Kocaoğlu döneminde başlayan engeli dostu mekanlar için hayata geçirilen ‘kırmızı bayrak’ uygulamasının tüm Türkiye’de hayata geçirilmesi oldu. Bir diğer tavsiye kararı da siyasi temsiliyet konusundaydı. Engelli bireylerin siyasi mekanizmalarda daha etkin ve görünür kılınması istendi. Aslında çalıştayımızdan hemen sonuç almaya başladık. Bize iletilen bir konu vardı ve Sayın Cemil Tugay, o konuyu öne aldı . ‘İşitme engelliler için hastaneye gittiklerinde iletişim kurabilmeleri için yanlarında bir işaret dili tercümanı olması için bir ekip kuracağım ve böylelikle işitme engelli bireyler hastaneye gittiklerinde rahatça iletişim kurabilecekler’ dedi. Hızla yol aldığımız bir süreçten geçiyoruz.”

SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Nazlıaka, çalıştayın çıktılarına ilişkin de şu bilgileri verdi:

”1. masada, engelliliğin önlenmesi ve risk faktörlerinin azaltılması konuşuldu. Akraba evliliği, trafik kazaları, iş kazaları, tedaviye erişim sorunları gibi etkenler bulunduğu tespiti yapıldı. Çözüm olarak da şunları sıralandı: Kalıtsal hastalıklar için önleyici tedbirler alınmalıdır. Ulusal sağlık, sosyal ve eğitim politikaları oluşturulmalıdır. Çevre kazalarını önleyecek düzenlemeler yapılmalıdır. Aktif yaşlanma sürecinde fiziksel aktiviteler teşvik edilmelidir. Akraba evliliğine karşı farkındalık artırılmalıdır. Genetik hastalıklar için yasal önlemler alınmalıdır.

2. masada, engelli bireyler için sağlık hizmetlerine ulaşım konusunda görüş alışverişi yapıldı. Engelli bireylerin sağlık hizmetine erişimde zorluklar yaşadığı ve fiziksel altyapı eksiklikleri tespit edilirken çözüm olarak şunlar sıralandı. Sağlık kuruluşlarında erişilebilirlik artırılmalıdır. Engelsiz sağlık iletişim merkezleri gibi uygulamaların bilinirliği arıtılmalıdır. Her sağlık tesisinde engelli danışma birimi oluşturtulmalıdır. Nadir hastalıklar için acil eylem planları yapılmalıdır. Akıllı protez tedavi yöntemlerine destek sağlanmalarıdır.

3. masada, eğitimde erişim stratejileri üzerinde tespitler yapıldı. Buna göre; engelli bireylerin eğitime erişimininim sınırlı olduğunun altı çizildi. Çözümler ise şöyle sıralandı: Eğitim programları, engellere göre güncellenmeli ve dijital erişilebilirlik standartları geliştirilmelidir. Otizmli bireyler için sınıf düzenlemeleri yapılmalıdır. Yapay zeka destekli bilimsel öğrenme uygulamaları geliştirilmelidir.

4. masada ise erişilebilir kentler, fiziksel ve sosyal engellerin kaldırılması konusu görüşüldü. Kentlerde engelliler için fiziksel ve sosyal eksiklikler bulunmakta denilerek şu çözüm önerileri geliştirildi: kapsayıcı kentsel alanlar oluşturulmalı, engelli parkı ve otobüs gibi ayrıştırıcı özümler yerine herkes için uygun alanlar sağlanmalıdır. Yerel yönetimler için erişilebilirlik kitapçığı çıkarılmalı ve denetimler yapılmalıdır. Engelliler için afet planları oluşturulmalıdır.

5. masada, engelli duyarlı iklim krizi ve afet yönetimi tartışıldı. İklim değişikliği ve afetler engelli bireyler için özel riskler taşımaktadır denilerek şu öneriler geliştirildi: Engelli bireylerin gereksinimlerine göre afet ve iklim değişikliği uyarı süreçleri oluşturtulmalıdır. Akıllı kentler stratejisi, engelli bireyleri kazalara ve afetlere karşı koruyacak şekilde planlanmalıdır.

6. masada, engellilik ve toplumsal algılar üzerine konuşuldu. Toplumsa engellilik algısı olumsuzdur ve bu da ayrımcılık ile dışlanmayı desteklemektedir denilerek çözüm önerileri olarak şunları sunuldu: Ayrımcılıkla mücadele yasası derhal çıkarılmalıdır. Farkındalık projeleri ve kamu spotları ile engelliliğe dair bilinç artırılmalıdır. MEB müfredatına ayrımcılıkla mücadele eğitimi dahil edilmeli.

7. masa, engelli bireylerin kültürel ve sosyal yaşama katılması üzerine görüş alışverişinde bulunuldu. Şu çözüm önerileri geliştirildi. Kültür ve sanat alanında erişilebilirlik artırılmalı, görevli personel eğitilerek bilinçlendirilmelidir. Engellere yönelik etkinliklerde profesyonel yardımcılar görevlendirilmelidir.

8. masa, engellilikle rehabilitasyon ve psikososyal destek hizmetleri üzerinde tartıştı. Rehabilitasyon hizmetlerinin süresi ve kalitesi yetersizdir denilerek şu çözümler önerildi: Rehabilitasyon hizmetlerinin kapsamı genişletilmeli ve ücretsiz eğitimler sağlanmalıdır. Psikososyal destek merkezleri yaygınlaştırılmalıdır.

9. masa, yerel yönetimlerde engelli dostu hizmet modelleri üzerinde görüş alışverişinde bulundu. Belediyelerde engelli hizmetlerinin entegrasyonu ve verimliliği artırılmalıdır denildi. Çözüm önerileri olarak, yerel yönetimlerde hak temelli bakış açısı ana akımlaştırılmalıdır önerisinde bulunuldu. Zihinsel engellilere özel hizmet modelleri geliştirilmelidir denildi.

10. masa, engelli bireyler için hukuki destek konusunu tartıştı. Çözüm olarak şunları sunuldu: Engelli haklarına ilişkin yasal düzenlemeler yapılmalı ve adalete erişimin önündeki engeller kaldırılmalıdır. Engellilere bakım emeği veren kişilere sosyal güvenlik ve emeklilik hakkı sağlanmalıdır denildi.

11. masa, engelli kadınlar ve kırılgan gruplar için özel politikalar üzerinde tartıştı. Engelli kadınlar ve kırılgan grupların özel ihtiyaçları yeterince dikkate alınmaktadır denildi ve şu çözümler sunuldu: Engelli kadınlara yönelik çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşları desteklenmeli, sığınma evlerinin koşulları iyileştirilmelidir. Boşanmış engelli kadınlara istihdamla öncelik sağlanmalıdır.

12. masa, çocuk ve gençler için erken müdahale ve önleyici sağlık hizmetlerini tartıştı. Erken müdahale ve sağlık hizmetlerine erişimde eksiklikler bulunduğundan yola çıkıldı ve şu öneriler sunuldu: Erken müdahale programları etkinleştirilmeli ve okullarda engelli çocuklar için özel eğitim ortamları oluşturulmalıdır. İşaret dili ve Braille alfabesi yaygınlaştırılmalıdır.

13. masada engelli bireyler için yaşlılık ve çoklu yetersizliklere ilişkin entegre hizmetler tartışıldı. Şu çözümler önerildi: Yaşlı engelli bakım haritaları oluşturulmalı ve evde bakım hizmetleri yaygınlaştırılmalıdır. Akıllı şehir projeleri yaşlı engelliler için uygulanmalıdır.

14. masa, engelli bireylerin işgücüne katılımı ve istihdam politikaları üzerine tartıştı. Çözüm olarak da engelli bireylerin istihdamına yönelik çalışmalar artırılmalı, engelli kooperatifleri konulmalıdır denildi engelli bireyler yetkinliklerine uygun işlerde istidam edilmelidir denildi. Yani –mış gibi yapılmamalı, kadroya alınıyorlarsa yetkinliklerine göre çalıştırılmalıdırlar.

15. masada, yapay zeka, dijital dönüşüm ve teknolojik çözümler tartışıldı. Çözüm önerisi olarak da engelli bireyler için dijital okur-yazarlık eğitimleri verilmelidir. Teknolojik cihazlar engellilere özel olarak tasarlanmalı ve devlet destekleri artırılmalıdır önerilerinde bulunuldu.”

“BİZİM AMACIMIZ ÇOK NET”

İlerleyen günlerde bu önerileri, tespitleri, yaşanılan sorunları değerlendireceğiz ve bununla ilgili olarak yol haritamızı ve parti politikamızı açıklayacağız. Bizim amacımız çok net. Engelli bireylere, güven içerisinde yaşayacakları onurlu ve eşit yaşam hakkının sağlandığı bir Türkiye inşa etmek. Engelli bireylere yönelik önyargıları yıkmak ve ayrımcılıkla mücadele etmek.”